فن به دستگاهی گفته می‌شود که هوا را به جریان می‌اندازد. فن‌ها از لحاظ کاربردی جهت کشیدن هوا، دمیدن هوا یا گردش هوا مورد استفاده قرار می‌گیرند.فن شامل یک مجموعه دوار از تیغه ها یا پره ها است که در هوا حرکت می کنند. مجموعه دوار پره ها و توپی به عنوان ایمپلر یا پروانه، روتور یا رانر شناخته می شوند. معمولا اجزای فن در داخل نوعی محفظه قرار می گیرند که ممکن است جریان هوا را به صورتی هدایت کند که مانع برخورد اشیا یا پره های فن شود و ایمنی را افزایش دهد. بیشتر فن ها به وسیله موتور الکتریکی (electric motor) رانده می شوند. 

انواع فن از نظر کاربرد

از نظر کاربرد فن ها به سه دسته زیر تقسیم می شوند:

فن گردش هوا

فن های گردش هوا فن هایی هستند که برای به گردش در آوردن هوای اتاق به کار گرفته می شوند. مانند: پنکه سقفی و پنکه رومیزی

فن دمنده

فن های دمنده یا هواده فن هایی هستند که هوا را از بیرون به داخل یک فضا می کشند.این فن ها بیشتر در صنعت به کار برده می شوند.

فن هواکش

فن های هواکش یا تخلیه فن هایی هستند که برای مکیدن هوا از داخل یک فضا و بیرون فرستادن آن استفاده می شوند. مانند: فن هواکش سرویس بهداشتی

متعلقات فن‌ها

فن‌ها بغیر از پروانه و بدنه (Housing) که از اجزا مهم یک فن بشمار می‌روند شامل متعلقاتی می‌باشند که کارکرد صحیح سیستم موکول به درستی طراحی و انتخاب آنها است. این متعلقات به شرح زیر می‌باشند:

الکتروموتور : موتور الکتریکی یا الکتروموتور، گونه‌ای ماشین الکتریکی است که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند. اغلب موتورهای الکتریکی از طریق اثر متقابل بین میدان مغناطیسی و جریان الکتریکی در داخل یک سیم‌پیچ برای تولید نیرو به شکل گشتاور و اعمال آن به شفت موتور عمل می‌کنند.

پولی :پولی یا قرقره و یا در اصطلاح عامیانه «فولی»، چرخی است که بر روی یک محور یا شفت محرک و یا متحرک نصب شده و به کمک تسمه یا کابل، امکان انتقال توان و گشتاور را فراهم می سازد.

تسمه :تسمه یک حلقه از ماده‌ای انعطاف‌پذیر است که برای ایجاد پیوند مکانیکی و انتقال انرژی بین دو یا چند شفت استفاده می‌شود. تسمه‌ها به دور پولی‌ها پیچیده حلقه می‌زنند. 

یاتاقان: یاتاقان وسیله‌ای است که اجازهٔ حرکت نسبیِ مشخصی را بین دو یا بیشتر از دو قطعه می‌دهد که به‌طور نمونه به صورت چرخش یا حرکت خطی است. یاتاقان‌ها را می‌توان به صورت گسترده‌ای بر طبق حرکتی که مجازند داشته باشند یا براساس اصول کاریشان و همچنین جهت بارهای اعمالی که می‌توانند تحمل کنند، طبقه‌بندی کرد.

شفت (محور) :شفت یا میل عضو دورانی یا رفت و برگشتی است که برای انتقال نیرو و گشتاور بکار می‌رود و تحت تأثیر تنش پیچشی و خمش قرار دارد و به سه گروه ثابت، مفصلی و قابل خمش تقسیم می‌شود.

کاربرد فن یا هواکش

ما در زندگی روزمره بسیار از هواکش استفاده می کنیم که علاوه بر صنعت در منزل و محیط کار ممکن است از انواع (از نظر ظاهری و قدرت مکش) استفاده کنیم. بنابراین برای انتخاب فن مناسب برای منزل خود باید اطلاعات پایه ای داشته باشید. یکی از پرکاربردترین حالت استفاده از تهویه در منزل، کاربرد فن در سرویس بهداشتی است.

راهنمای انتخاب فن

برای انتخاب فن دو پارامتر را باید بدانیم. اول فشاری که فن باید تامین کند و دوم دبی هوایی که فن باید جابه جا کند. با دانستن این دو پارامتر می توانیم فن مورد نظر خود را انتخاب کنیم. البته اگر قرار باشد که فن برای خنک نگه داشتن فضا هم به کار گرفته شود در آن هنگام پارامتر های دیگری همانند دمای هوا نیز اهمیت می یابد.